Yozlaşan Türkçemiz ve Yabancı Kelimeler

Tahsin Türk

Bu yazıyı yazma ihtiyacını, televizyonda izlediğim bir programda, ‘start almak’ diye bir kelime öbeğini gördükten sonra hissettim.

Neden yabancı start almak kelimesi yerine başlamak kelimesini kullanmıyoruz. Daha mı zor geliyor Türkçe konuşmak? Yoksa İngilizce daha mı havalı? İngilizce konuştuğumuzda karşı taraf bizi daha mı iyi anlıyor?

Televizyondan bir örnek daha vereyim: Dizayn.Dizayn yerine tasarım kullansak… Zor mu gelir bize? Daha mı çekici dizayn kelimesi?

Mesela çok sevdiğimiz internet cafeler… Biz bu ‘cafe’yi ’kafe’ diye okuyoruz. Böyle okuyarak Türkçeyi katlettiğimizin farkında değil miyiz? O zaman cafeyi cafe diye okuyalım Türkçeyi katletmek yerine İngilizceyi katledelim.

Beğenmediniz mi? O zaman cafeyi kafe şeklinde yazıp okunuşunu değiştirmeyelim.

Bir de ekstra kelimesi var ya da extra mı yazmalıyız? Bunun yerine fazladan yazsak… Çok bir kaybımız olur mu? Bence olmaz ama…

Sonra birde hiç hoşlanmadığım centre ve ya center kelimesi var. Gelin biz bunun yerine merkez kelimesini kullanalım. Çok zor olmasa gerek… Alışveriş center yerine, alışveriş merkezi kullanmak daha akıllıca değil mi? Kulağa daha hoş gelmiyor mu?

Bununla ilgili daha bir sürü kelime bulabiliriz:

Mesela internette ilk karşıma çıkan kelimler

Kapsamlı bir araştırma yaparsak bunun gibi birçoklarını bulabiliriz.

Bu konuda konuşunca, aklıma birçok kişinin bildiğini düşündüğüm dildeki değişimi göstermek amacı ile yapılmış şu yazı aklıma geldi:

Yıl: 1965

Karşıma âniden çıkınca ziyâdesiyle şaşakaldım.. Nasıl bir edâ takınacağıma hükûm veremedim, âdetâ vecde geldim. Buna mukâbil az bir müddet sonra kendime gelir gibi oldum, yüzünde beni fevkalâde rahatlatan bir tebessüm vardı. Üstümü başımı toparladım, kendinden emin bir sesle 'akşam-ı şerifleriniz hayrolsun' dedim.

Yıl: 1975

Karşıma birdenbire çıkınca çok şaşırdım.. Ne yapacağıma karar veremedim, heyecandan ayaklarım titredi. Ama çok geçmeden kendime gelir gibi oldum, yüzünde beni rahatlatan bir gülümseme vardı.. Üstüme çeki düzen verdim, kendinden emin bir sesle 'iyi akşamlar' dedim.

Yıl: 1985

Karşıma âniden çıkınca fevkalâde şaşırdım.. Nitekim ne yapacağıma hükûm veremedim, heyecandan ayaklarım titredi. Amma ve lâkin kısa bir süre sonra kendime gelir gibi oldum, nitekim yüzünde beni ferahlatan bir tebessüm vardı. Üstüme çeki düzen verdim, kendinden emin bir sesle 'hayırlı akşamlar' dedim.

Yıl: 1995

Karşıma birdenbire çıkınca çok şaşırdım. Fenâ hâlde kal geldi yâni.. Ama bu iş bizi bozar dedim. Baktım o da bana bakıyor, bu iş tamamdır dedim. Manitayı tavlamak için doğruldum, artistik bir sesle 'selâm' dedim.

Yıl: 2006

Âbi onu karşımda öyle görünce çüş falan oldum yâni.. Oğlum bu iş bizi kasar dedim, fenâ göçeriz dedim, enjoy durumları yâni. Ama concon muyum ki ben, baktım ki o da bana kesik.. Sarıl oğlum dedim, bu manita senin. 'Hav ar yu yavrum?'

Yıl: 2026

ven ay vaz si hör ; ben çok sürprays yâni öyle işte birden..hayy beybi dedim ona ama ben ay dont nowww yani âbi yaa.. Ama o da bana öyle baktı, if so âşık len bu manita.. 'offff beybiiiii offfffff layf iz superrrrrr yaa

Farkı görebiliyorsunuz değil mi? Gerçekten de Türkçenin gidişatı bu yöndedir. Bunu engellemenin zamanı gelmedi mi?

Sizlere şunu söylemek istiyorum:

Dilimizin gidişatı olumsuz yönde hızla ilerlemektedir. Buna dur demek için yeniden bir dil devrimine gerek yoktur. Bunun için:

1. Kelimeleri seçerken mümkün oldukça Türkçe olanlarını kullanmak,
2. Yabancı kelimeleri Türkçe yazılmış gibi okumak,(örneğin: Centreyi sentır olarak değil centre olarak okumak),
3. İngilizce ve ya İngilizceden girmiş kelimeler kullanarak, çok iyi konuştuğunu zanneden şahısları uyarmak,
4. İşyerlerine yabancı dillerde isim vermeyi yasaklamak,

gibi önlemler alınabilir.