Ağaç, Göktepe ve Kaz Dağları

Türkiye de yaşamak istiyorsan, düşünme, düşünürsen de konuşma, konuşursun da yazma, yazarsan da paylaşma demişler ama maalesef bu konulara uyamayacağım. Düşüneceğim, konuşacağım, yazacağım ve yayınlayacağım.

Yazıma 1955-1960 yıllarında köyümde yaşanan bir hikâye ile başlamak istiyorum.

İlçe kaymakamı köyümüze gelir. Bir yaşlı teyzeye muhtarın evini sorar. Muhtarın evini tarif eden teyze kaymakama oğlum sen kimsin, muhtarı niye arıyorsun diye sorar. İlçe kaymakamı olduğunu söyleyince; oğlum okusan da ormancı olsaydın ya der. Şu anda ormancılar muhtarın evindeler, bakış görüş de çok iyidir der.

Köyümde bu hikâyenin anlatıldığı yıllarda, 1960 ın sonlarına doğru Göktepe yaylasından (Sinop-Çorum sınırında) babam bir kez (yapılarda kullanılan ağaç, tomruk) getirmek ister. Akşam ezanına yakın mandalar ile tam yola çıkacak ormancıların geldiğini fark eder. Yola çıkmaz.

Ormancılar atları ile oradan uzaklaştıktan sonar yola çıkar. Eğer yakalansa mahkemelik olacak. Dağdan izinsiz ağaç kestiği için hapis cezası alacaktır.

Bundan bir yıl önce de babam bana tarlamızdaki bir ceviz ağacının yaşlandığı için verimi çok azaldı. Kesip odun olarak satmamı söyledi. Bende muhtara tarlamızdaki ceviz ağacının kime nasıl kestirebileceğimi sordum. Muhtar, önce kesilip kesilemeyeceğine dair ziraattan izin alman gerekir dedi. Ziraat yetkilileri inceledikten sonra kesmeye uygunsa kesebiliyormuşum.

Soruyorum. Bundan en az 50 yıl önce babam ihtiyacı olduğu halde köyünün yaylasından bir ağaç kesemiyorsa bugün binlerce ağaç nasıl kesilebiliyor?

Bir köylü tarlasındaki bir ağacı, meyve ağacı bile olsa fark etmez izin alması gerekiyorsa, Kaz dağlarında kesilen ağaçlar gerekli araştırma yapıldı mı? Beş yıl, 10 yıl, 20 yıl, hatta 40 ve daha sonraki yıllar için doğaya vereceği zarar araştırıldı mı?

Enerji Bakanlığına göre 13 bin, konun uzmanlarına göre 195 bin ağaç kesildiği söyleniyor. Ben tarlamda ki bir ağacı kesebilmem için ilgili kurumlardan izin almam gerekiyorsa Kaz Dağlarında kesilen 200 bine yakın ağacın kesilmesine kim, niye izin verdi?

Kanadalı şirketin yanında kimler köşeyi dönecek? Birileri köşeyi dönerken doğaya, içme sularına verilecek zarar nedeniyle sönecek ocakların da hesaplanması gerekir. Bu hesabı yapacak yöneticiler de lazım.

Türkiye Cumhuriyeti’ni kuranlar bağımsızlık savaşından hemen sonra dağına, taşına ve ormanına sahip çıkmışlardır. Osmanlı döneminde demir yolları yapan yabancı şirketlerle (İngiliz, Fransız, Alman) imzalanan 99 yıllık anlaşmaya göre tarihi eserlerimiz ve ormanlarımız peşkeş çekilmiş. Bu sözleşme Lozan’dan sonra Atatürk tarafından yırtılmıştır.

Atatürk, ömrünün son günlerinde de orman kenarına gitmek istemiş. Gitmek istediği yer içinde orman kenarında da saraya değil, “Şöyle basit bir ev, ocaklı bir oda…” demiştir.

Yalova’da da bir çınar ağacının dalını koruyan ve ormanları devletleştiren anlayıştan 90 yıl sonra Kaz dağlarında 200 bine yakın ağacı kesen bir anlayışa ne denir bilemiyorum. Bakıldığı zaman büyük bir orman içinde çölü andıran görüntüye ve ileride vereceği zararlara üzülmemek elde değil.

Osmanlı döneminde II. Abdülhamit yabancı şirketlere yaptırdığı demir yollarını 10 km çevresinde (Toplamda 20 km) orman, maden ve taşocaklarının işletme hakkını bu yabancı şirketlere vermiştir.

Osmanlı torunlarıyız diyenler, millilikten bahsedenlere soruyorum. Niye madenlerimizi kendimiz işlemiyoruz da yabancılara veriyoruz? Ben bir Osmanlı torunu olarak milli varlıklarımızın yabancılara peşkeş çekilmesinden yana değilim.

Kaz Dağlarından çıkacak olan altının yüzde kaçı Türkiye’nin olacak? Daha doğrusu Türkiye de kimin olacak? Kimin olursa olsun vereceği zarara değer mi?

Beni çıkarılacak ve Türkiye’ye kalacak altından çok çevreye, sağlığımıza vereceği zarar ilgilendiriyor. Bir kilo değil, bir ton altın bile benim halkımın sağlığından önemli değil.

Başka aklımın almadığı bir konu da birlerinin başka yerlerde yapılan hataları göstererek Kaz Dağlarında yapılanları savunmaya kalkmaları. Bilmem nerede orman kesilerek villalar yapılmış. Yanlış ile yanlış savunulmaz. Bu yanlışı baban bile yapsa.

Yöneticisinden vatandaşına, yanlış yapmadan hakça bölüşülen bir düzende yaşamak dileğim ile….

Mustafa Gürleyen (09.08.2019)