Malüm artık sonbahar bitti kış başladı. Yazın yediğimiz meyvelerin arkasından, kuruları yeni mahsül olarak dükkanların tezgahlarını süslemeye başladı.
Günümüzde doğal olmayan bir sürü katkılı gıdalarla karşı karşıyayız. Bu gıdaları ailemize yedirirken tekrar tekrar düşünmeliyiz. Acaba ne kadar sağlıklı diye.
Bu yazımızda çocuklarımızın ve kendimizin tatlı isteklerini karşılayacak hem de sağlıkları için çok faydalı olan kayısıdan bahsedeceğim.
KAYISI
Türkiye kayısı üretiminde dünya lideridir. Dünyanın kayısı ihtiyacının beşte birini ülkemiz tarafından karşılanmaktadır. Kayısının ufak ve mayhoş olanına zerdali , Malatya’lılar miş miş ,Asya topraklarında sarı erik ,(m .ö) Makedonlar tarafından ise altın elma derlermiş. Ülkemizde en lezzetli kayısı Malatya’da yetişir.
Kayısı sarı ve gün kurusu olarak iki çeşit kurutulur. Komposto, reçel ve aşurede sarısı, yemek içinse gün kurusu tercih edilmelidir. Sarı kayısı; sarı ve parlak olası için ilaçlanır. Gün kurusunda ise güneşe serilerek doğal yollarla kurutulur.
KAYISI ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ ?
Kayısının ; iri, lekesiz, yumuşak ve lezzetinin güzel olmasına dikkat etmeliyiz. Kayısı daha tezgahta iken sizi cezp edip ağzınızı sulandırmalı. Bir tane yedikten sonra ikinciyi yemek için sabırsızlanmalısınız. İyi olmayan kayısı sakız gibi insanın ağzında döner durur. Evde o kayısı hiç bitmez. İyi kayısı evde biten kayısıdır. Kayısı yerken içine ceviz , fındık ,badem koyarak da yenilebilir.
Sarı kayısı işlemden geçerken içine atılan kükürt miktarı önemlidir. Kükürtün fazla atılıp atılmadığını anlamak için kayısıyı koklamak yetersiz kalabilir.
Gün kurusu kayısı bahsettiğim gibi hiçbir işlemden geçmez. Rengi açık kahveden siyaha doğru gider. Gün kurusu kayısı da sahtekarlıktan nasibini almıştır. Kayısıyı fırınlayarak esmerletip güneşte kurutulmuş gibi satanlarda vardır. O yüzden bu tür ürünleri iyice inceleyebileceğiniz , yiyip tadına bakabileceğiniz güvendiğiniz yerlerden almaya özen gösterin . Bu ürünleri sağlığınızı bozmak için değil sağlık kazanmak için yediğinizi unutmayınız.
Sabahları uyandığımızda yiyeceğimiz 4-5 adet gün kurusu kayısı ve 2 bardak su bize neler kazandırır. Gün kurusu kayısı doğal bir ortamda kuruduğu için katkısız ve saftır. Sabah uyanıp yediğinizde kendinize bir zindelik kazandıracaktır. Aç uyandığınız için düşük olan kan şekerinizi dengeleyerek tokluk hissi verecektir. Kayısı, sindirim sorunlarına iyi gelmekte, stresi ve kansızlığı önlemektedir. İçerdiği A vitamini cilt bozukluklarının tedavisinde etkilidir. Ayrıca kuru kayısı, büyümeye yardımcıdır. Görme fonksiyonlarını güçlendirir, şeker hastalığının gelişimini engeller, bağışıklık sistemini korur. İçerdiği potasyum sayesinde kalp kasları ve sinirlerin iyi çalışmasını sağlar. Kayısı lifli bir meyvedir kanserden korur. Her sabah aç karnına yenilen 5- 6 adet kuru kayısı kabızlığı önler.
Kayısı ; reçel , komposto , marmelat, meyve suyu , pestil ve keklerin içerisine doğranarak kullanılabilir.
Kayısı cilt içinde kullanılır. Kayısı sabunu , kayısı yağı ve kayısı kremi son dönemde çok fazla kullanılan bitkisel ürünlerdir. Bu ürünlerin ciltdeki faydaları ise cildi beslediği, yumuşattığı,cilt lekelerini azalttığı ve yaşlanma etkilerini geciktirdiği yorgunluğa bağlı olarak oluşan kırışıklıkları giderdiği bilinmektedir.tüm cilt tipine uygun olan kayısının kokusu da bir harikadır.
KAYISININ YARARLARI
DİP NOT
Bir adet kayısı 17 kaloridir
Günlük A vitamini ihtiyacının %13’ü
C vitamini ihtiyacının %6 sı
Demirin ihtiyacının %1 i
Lif ihtiyacının %3 ü
E vitaminin % 2 si
Potasyum ihtiyacının %3 ü karşılar.
Resim 21
Atalarımız boşuna dememiş
İlker AKÇA